Ferit TÜZÜN (1929 - 1977)

İkinci kuşak bestecilerimiz arasında bir orkestralama ustası olarak tanınmıştır.

-       Ortaokul yıllarında babasının ölümü üzerine Ankara’ya ablasının yanına yerleşir.

-        Ulvi Cemal Erkin’in dikkatini çekmiş ve 1941 yılında A.D.K.'ya Erkin’in piyano öğrencisi olarak girmiştir. 

-       Konservatuarda yaptığı beste denemeleriyle de dikkat toplayan Tüzün, Necil Kazım Akses ile armoni ve kompozisyon çalışmıştır. 

-       1950: Piyano bölümü mezuniyet,

-      1952: “Senfoni” ile kompozisyon bölümü mezuniyet.

-      1954: Devlet bursunu kazanarak Münih Devlet Müzik Yüksek Okulu’nda orkestra şefliği öğrenimini  yapmaya başlamış, Fritz Lehmann ve Adolf Mennerich’in öğrencisi olmuştur.

-        Bu arada yaptığı beste çalışmaları, Carl Orff ve Amadeus Hartmann tarafından desteklenmiştir.

-       “Türk Kapriçiyosu” adlı orkestra yapıtı, 1957 yılında Münih Filarmoni Orkestrası’nca seslendirilmiştir.

-       Bu orkestradan yeni bir sipariş alan bestecimizin “Humoresque” adlı orkestra yapıtı da başarı kazanmıştır. (Yapıtın adı daha sonra “Nasreddin Hoca” olarak değiştirilmiştir).

-        

    1956: Münih’te orkestra şefliği bölümünü bitiren Tüzün, Almanya’da bir yıl daha çalıştıktan sonra yurda dönmüş, Ankara Operası’na orkestra şefi olarak atanmış ve kısa bir süre sonra Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğüne getirilmiştir. 

     1977 yılında enfarktüs geçirerek, meslek yaşantısının en verimli döneminde vefat etmiştir.

-       

STİL:       

Ferit Tüzün, halk müziğimizin melodik ve ritmik kaynaklarını çok iyi tanımış ve değerlendirmiştir.

Kimi zaman klasik kimi zaman ise tamamen kendine özgü halk temaları üretir

Halk müziği bir “hatırlatma” özelliğindedir. Bu sayede besteci, dilediği parlak renkleri coşkulu ritmlerle yoğurmuştur.

Orkestralama tekniğini de üstün olduğu için, onun yapıtları dinleyiciye çarpıcı renklerden oluşan bir demet niteliğinde gözükmektedir.

ETKİ:

Ferit Tüzün’ün, Türk Beşleri’nden, özellikle Ulvi Cemal Erkin’den etkilenmiş olduğu söylenebilir. Bununla birlikte Stravinski ve Bartok’u da yer yer andıran bir deyiş kullanmıştır. Gereğinde gülmece öğelerine yönelmiş, sonuçta duygu yüklü bir müzikal ifadeyi başarıyla sunmayı bilmiştir.

         Bestecinin karakteristik özelliklerini yansıtan yapıtı “Çeşmebaşı” dır. Bu bale suiti, ülkemizde sıkça seslendirilen orkestra yapıtları arasındadır. Tüzün, güçlü bir müziksel anlatımın sürükleyiciliğine inandığı için, “fışkıran bir müziğin beraberinde biçimi de getireceğini” belirtmiştir. Bu sözleriyle müziksel amacı açıklanmış olmaktadır.

         “Çeşmebaşı” bale suitinin üç bölümü (1958), Türk Kapriçiyosu ve Humerosque (Nasreddin Hoca), Münih’teki F.E.C. Leuckart Yayınevi tarafından basılmıştır. Geniş bilgi için Ankara Devlet Opera ve Balesi’ne başvurulabilir. Ferit Tüzün’ün başlıca eserleri şunlardır:

OPERA VE BALE ESERLERİ 

1)       “Midas’ın kulakları”, iki perde, Güngör Dilmen’in librettosu üzerine, 1966 – 1969.

2)       “Çeşmebaşı”, bale suiti, büyük orkestra için, 1964.

ORKESTRA VE KORO ESERLERİ 

1)   “Ninni”, orkestra eseri, 1950.

2)   “Senfoni”, orkestra eseri, 1952.

3)   “Atatürk”, Cahit Külebi’nin şiiri üzerine, orkestra eseri, 1952.

4)   “Anadolu”, orkestra suiti, 1954.

5)   “Türk Kapriçiyosu”, orkestra eseri, 1956.

6)   “Humerosque (Nasreddin Hoca)”, orkestra eseri, 1956.

7)   “Esintiler”, orkestra eseri, 1965.

8)   “Altı Türkü”, dört sesli koro için, 1964.

PİYANO, ODA MÜZİĞİ VE SAHNE MÜZİĞİ ESERLERİ

1)   “Trio”, keman piyano ve viyolonsel için, oda müziği eseri, 1050.

2)   “Duo”, keman ve piyano için, oda müziği eseri, 1950.

3)   “Piyano parçaları”, 1948.

4)   “Tema ve çeşitlemeler”, piyano eseri, 1950.

5)   “Canzonetta ve Gavotta”, piyano eseri, 1950.

6)   “Bir piyes yazalım”, sahne müziği eseri.

Kaynakça:
SCA Vakfı Yayınları: Ferit Tüzün
http://www.klasiknotlari.com/en/147/Ferit_Tuzun.html