“Dünyanın her türlü ilminden, keşfiyyatından, terakkiyatından istifade edelim, lâkin unutmayalım ki, asıl temeli kendi içimizden çıkarmak mecburiyetindeyiz”[1]
Mustafa Kemal Atatürk
İstiklal Marşı'nın Kabulü:
Türk Kurtuluş Savaşı'nın en zorlu döneminde, bir millî marşa gereksinim duyuldu. Bunu dikkate alan göz M.E.B. 1921 yılında bir şiir yarışması düzenledi. Yarışmaya toplam 724 şiir gönderildi. Kazanacak şiire para ödülü konduğu için başlangıçta Mehmet Akif katılmak istemedi. Ancak millî eğitim bakanı Hamdullah Suphi'nin (Tanrıöver) ısrarı üzerine, ödülsüz olmak şartıyla o da şiirini gönderdi.
Yapılan seçim sonunda, Mehmet Akif'in 20 büyük çoğunlukla TBMM'nce İstiklâl Marşı kabul edildi. Mehmet Akif’in (Ersoy), Şubat 1921'de yazdığı "Kahraman Ordumuza" başlığını taşıyan şiiri 12 Mart 1921 günü kabul edildi. Aynı yıl bir de beste yarışması açıldı, ama kesin bir sonuç alınamadı. Bunun üzerine Millî Eğitim Bakanlığı'nca Ali Rıfat Çağatay’ın (1867–1935) Acemaşiran bestesi uygun görülerek, okullara duyuruldu.
1924'ten 1930'a kadar marş bu beste ile çalındı. O yıl bunun yerini, C.S.O. şefi Osman Zeki Üngör'ün 1922'de hazırladığı bugünkü beste aldı.
Türk Kurtuluş Savaşı'nın en zorlu döneminde, bir millî marşa gereksinim duyuldu. Bunu dikkate alan göz M.E.B. 1921 yılında bir şiir yarışması düzenledi. Yarışmaya toplam 724 şiir gönderildi. Kazanacak şiire para ödülü konduğu için başlangıçta Mehmet Akif katılmak istemedi. Ancak millî eğitim bakanı Hamdullah Suphi'nin (Tanrıöver) ısrarı üzerine, ödülsüz olmak şartıyla o da şiirini gönderdi.
Yapılan seçim sonunda, Mehmet Akif'in 20 büyük çoğunlukla TBMM'nce İstiklâl Marşı kabul edildi. Mehmet Akif’in (Ersoy), Şubat 1921'de yazdığı "Kahraman Ordumuza" başlığını taşıyan şiiri 12 Mart 1921 günü kabul edildi. Aynı yıl bir de beste yarışması açıldı, ama kesin bir sonuç alınamadı. Bunun üzerine Millî Eğitim Bakanlığı'nca Ali Rıfat Çağatay’ın (1867–1935) Acemaşiran bestesi uygun görülerek, okullara duyuruldu.
 |
| Ali Rıfat Çağatay (Besteci) |
1924'ten 1930'a kadar marş bu beste ile çalındı. O yıl bunun yerini, C.S.O. şefi Osman Zeki Üngör'ün 1922'de hazırladığı bugünkü beste aldı.
Okullaşma Süreci:
Atatürk evrensel anlamda kabul görecek, çağdaş bir eğitim kurulması anlamında müzik okulları kurulması ve böylelikle kulaktan kulağa olan eğitim sisteminin, resmi ve somut bir eğitim sistemi şekline dönüşmesini sağlayacaktı.
Önceleri, ilk tiyatro kurumu olan Darülbedai’nin (Güzellikler Evi) bünyesinde müzik kolu adı altında başlayan çalışmalar, bir süre sonra bu kurumdan koparak, Darülelhan (Melodiler Evi) adı altında yapılandı. Kurumsal anlamda ilk müzik okulu olan Darülelhan, 1917’de kuruldu ve devlet konservatuarının temelini oluşturdu. İlk dönemlerinde Darülelhan’da yalnızca geleneksel müzik öğretilmekteydi. İleriki dönemlerde polifonik müzik müfredata eklendi ve bu kurum İstanbul Belediye Konservatuarı adını aldı. Karma eğitim veren Darülelhan’ın idari birimi ve hocalarının çoğu Türk’tü.
Bir Darülelhan Konser Programı Örneği[2]
DÂRÜ’L – ELHAN ŞU’ÛNU [HABERLERİ]
Müessesmiz Kış Devre-i tedrîsiyesinin hitamı münasebetiyle Martın yirmi sekizinci Cuma günü (Galatasaray Lisesi) salonunda bir müsamere-i mûsikîyye tesbit etti. Program ile konser hakkında gazetelerin mütalaatını âtiye [aşağıda] derc ediyoruz.
Garp Musikisi Şubesi: Talebe ve Talebâttan Müteşekkil Orkestra: (Muallim Ekrem Bey) a. Mazurka Bukerini b. Serenad Ayınsberg Piyano Solo beşinci Konserto Bethoven (Âtıf Efendi tarafından Muallim Hege Efendinin refakâtıyla) a. Teganni-Duo. Siyah kuşlar Mendelson (Afife ve Mâcide Hanımlar tarafından) b. Teganni-Solo Tan Havzer Vagner c. Şikâyet Musa Süreyya (Afife Hanım tarafından) d. Teganni-Solo Gearik (Mâcide Hanım tarafından) Keman Solo Mi bemol Major Konserto… Mozar (Mutahhare Hanım tarafından Atif Efendinin refakâtıyla) Talebât Korosu (Soprano, Metzosoprano, Kontralto) (Muallim Manas Efendi) a. Samson Dalila Sen-Sans b. Bafrikan Mâyerbeyer c. Nenni Şuman | Şark Musikisi Şubesi Eski Musiki Eserleri Talebât tarafından Acemşiran Faslı (Muallim Ziya Bey) a. Peşrev Emin Ağa b. Zencir Murabba Dede Efendi c. Muhammes Murabba Zekai DedE-Efendi d. Ağır Semai Dede Efendi e. Yürük Semai Dede Efendi f. Saz Semaisi Emin Ağa (Raks Parçaları Talebat Tarafından) Gerdaniye Makamından Köçekçe takımı (Muallim İ. Hakkı Bey) a. Küğad İsmail Hakkı Bey b. Ağırlama Haci Arif Fâik Bey c. Dâgî Bestekârı Meçhul d. Aydın Tanbûri Mustafa Çavuş e. Aydın Bestekârı Meçhul f. Türk Aksağı “ “ (Yeni Musiki Eserleri Talebat Tarafından) Tarz-ı nevîn (Muallim Sedad Bey) a. Peşrev Sedad Bey b. Şarkı “ “ c. “ “ “ “ d. “ “ “ “ e. “ “ “ “ f. Longa “ “ g. Sirto “ “ |
[1] A.A.Saygun; “Atatürk ve Musiki” s. 54 [Konya Türkocağı’nda gençler ile konuşma ; cilt 2, s. 141]
[2] Gönül Paçacı; “Cumhuriyet’in İlk Sesleri”; s.14 [Darü’l Elhan Mecmuası (Dergisi), 1 Nisan 1340 (1924) No:2, s.98]
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder